picture
picture
V o o r b l a d
o

Stipje   Waarnemingbelevenis Thailand 1971   opgeschreven 2012/13    

Als je van heel ver weg naar een object kijkt dan zie je alleen maar een stipje. Je vraagt je af; wat zou het kunnen zijn? En het kan dan nog van alles worden. Je maakt een stap naar voren (neem dit ook figuurlijk) en er gaan dingen van dat stipje uitsteken. Dat stipje zou ook naar je toe kunnen bewegen. Je vraagt je weer af (of het vraagt zich af): wat zou het zijn? Het zou een arm kunnen zijn die uitsteekt om te wuiven van uit de verte, of de zijspiegel van een auto... Vanaf dat moment grijp ik in: ik laat een soort kijkapparaat voorzien van twee paar "kijkers" de taak om verder te kijken overnemen. Het object dat alleen nog maar hier en daar uitsteekt wordt nu verder bekeken en visueel benaderd door een groep gekleurde elektrische (verkeers)lichten en niet meer door mij. Om dat proces vorm te geven gebruikte ik een reeks veelhoeken.

Een waarnemingsbelevenis van een tiental jaar voordat ik al schilderend die ingreep maakte, heeft me zonder dat ik het besefte, daartoe een zetje gegeven:
o

Thailand 1971      Een veelhoek in een boom
o

Kanchanaburi. Op de river Kwai vlak langs de Birmese grens varen we naar het Noorden.. We zitten in een heel snelle boot.
En route zag ik iets dat ik niet meteen kon definiëren, het bewoog heen en weer aan of op een boomtak. Het was nog niet echt iets. Een veelhoek. Ik bleef het, al varend dichterbij komend, vasthouden met mijn ogen.
Iets later, we kwamen nog dichter bij, ontpopte die veelhoek zich als een vogel. Het maakte een fladderende beweging.
Nog later, nu vlak bij, zag ik dat ik me vergist had. Het was een transparant stuk grijzig plastic om een tak heen geslagen. Bewogen door de wind.

Thuis in Bangkok maakte ik een ets van dat ding, een aquatint, in het stadium dat het zich als een veelhoek voordeed..

De ets zag eruit zoals het eerste wat ik in die boot zag : een donkere veelhoek hangend aan - en tegelijk wiebelend op - een boomtak.
o

Ik heb die ets weggegooid maar onthield toch dat ik hem gemaakt had, omdat ik toen die scène van belang vond.

Bij het schilderen later (1981/82) besloot ik, zonder dat die herinnering bij me opkwam, dat je als je een 'virtueel' object zou willen laten zien dat meer was dan een stip maar nog geen voorgoed zichtbare vorm, dat dan veelhoeken uitkomst konden bieden.

Bij het zien van iets op heel grote afstand komt potentialiteit kijken. Het kan nog van alles zijn.
o

//

Het kijkpunt was een onhandige titel. Het gaat om het puntje, het stipje waar ik naar keek. Bij het nakijken de titel veranderd.