<
o

Notitie Den Haag, 2016
o

Tekens
o

Soms zeg ik dat ik tekens maak en geen gewone beelden. Daarmee bedoel ik waarschijnlijk dat ik tekens probeer te visualiseren.. Wat is het verschil tussen een teken en een gewoon beeld? Uit het beeld kan zich eventueel een Teken ontwikkelen.

Net zoals het beeld kan een Teken allerlei verschijningsvormen aannemen maar in tegenstelling daarmee beperkt een teken zich niet tot het visuele : ook een geluid, een gebaar, een oogopslag, een woord, een zin, een melodie of een film kunnen Teken worden.

Denk aan de film waar een melodietje of reeks geluiden Tekens worden en zegt dat er iets gaat gebeuren. Een teken kan naar de toekomst verwijzen. Maar ook naar het verleden, zoals een foto.

Een Teken zou een gewoon beeld zijn, als het alleen maar naar zijn object zou verwijzen. Het gewone beeld heeft een tweevoudige structuur, het beeld en zijn object.

Het visuele teken heeft een drievoudige structuur en omvat het beeld in zijn ruimer verband. Het teken is vaag, gaat rond... Zoals beroemde schilderijen (Malevitch of Van Gogh bijvoorbeeld) die, eenmaal teken geworden, de wereld rond reizen.. Het houdt afstand van het object zelf, omdat het zich niet alleen tot dat object verhoudt. Het Teken representeert niet alleen iets anders dan zich zelf maar is er voor iemand, betekent voor jou en mij (het getal twee staat voor de kleinste collectiviteit). Vervolgens kan het voor een grotere collectiviteit betekenen en uiteindelijk voor massa's. Het heeft een verhouding met personen die 'er van weten'. Niet voor niets vind je vaak in films tekens . De regisseur informeert de toeschouwers graag over iets dat de personnages in de film nog niet weten. Tekens in de film hebben een bepaald soort nadrukkelijkheid. Zodat het publiek kennis neemt, voor dat de acteurs er van weten. De regisseur verdeelt en heerst. Hij produceert voor het publiek. Voor een klein publiek of voor de massa.

Het heeft nog iets speciaals: de beeld vorming ervan speelt zich af in de tijd. Het komt op en heeft een bepaalde tijd nodig om zich te voltooien. Het mediërende Teken wordt zelf gemediëerd door de tijd. allerlei zaken moeten er toe bijdragen, meewerken, wil een teken ontstaan. Denk aan het opkomen van het beeld in de donkere kamer in de fotografie van de vorige eeuw. Dat deel van het object dat belicht wordt en op de gevoelige plaat kwam, moest door verschillende baden heen voordat het beeld werd.

Dat beeld moet opnieuw door ontwikkelaar en fixeerbad heen.

Er zijn allerlei voorwaarden voor nodig om een Teken te laten 'gebeuren'. Er moeten concrete, zintuigelijke ervaringen zijn met het object dat door het Teken gerepresenteerd wordt. Er is de voorwaarde van de herhaling, de gewoonte. Van patronen. Het Teken vormt een eenheid met deze 'in staat stellers'. Ondanks dat een Teken voor elke groep weer een andere betekenis heeft (soms zelfs een tegengestelde), probeer ik toch voor het tekenproces in zijn geheel metaforen te vinden.

In Verzen 4 gebruik ik een hoofdletter bij de Derden die aan het eind van elke set (één van de vier groepen) doorslag geven. Het Ken teken.

//

Geschreven 2016. In 2024 na gekeken.

Toendertijd een artikel van van Riel gelezen en gebruikt.

go to top