picture
picture
V o o r b l a d


Krant etc   Opgeschreven 2023/2024

Groningen 1965 /1966   Pogingen om 'de krant' te schilderen in 1981.

Patroon herkenning

'De detective'. Een genre dat ook patronen kent. . Who has done it. Uiteindelijk is de detective die de hoofdrolspeler is, een vinder.

Een enkel voorbeeld. Een detective moet iedereen uit de omgeving van het slachtoffer ondervragen. Tegelijk moet de regisseurs de spanning er in houden Roept de ondervraagde nu tijdens de ondervraging: ik heb een afspraak, ik moet weg, En je hoort weer zo'n uitvlucht en weer eentje. Steeds ietsje anders, dan heb je een patroon .

Direct na mijn verblijf in Washington, dacht ik gek genoeg thuis in Den Haag, terug aan mijn waarnemingsbelevenis toen in Groningen in het gezin waar ik toen bij hoorde Ik had een uiterst spannende tijd in DC doorgebracht en toch ging ik werken aan iets dat met 'een thuis' te maken had. Niet echt in de maatschappij, in de grote Kring, maar in 'de kleine kring' Je hebt geen verbindingen meer met je omgeving Men vraagt er niet naar wat je gedaan hebt en en je bent zelf nog aan de andere kant van de oceaan.Je bent een vreemde. Daarom grijp je terug naar iets dat een sterke indruk op je had gemaakt.

Het had me toen in de jaren zestig verrast, dat die foto van mijn zusje als 'patroon" verder was gegaan. Tegelijk was het zo dat ik aan Washington al met patronen had gewerkt maar het was met stukken canvas waruit ik knipte en niet met foto's. Er was toendertijd in Amerika in de kunstwereld een 'Pattern' beweging. Er zat toch de logica in dat ik mijn vroegere verbindingen verbond met mijn vorig recente werk daarginds.

Ik was naief genoeg om De Krant te willen schilderen, om al schilderend uit mijn impressies van toen het algemene te kunnen trekken.
[picture]

Ik heb vier 'krantenschilderijen' gemaakt. Heb ze weggegooid (de laatste gefotografeerd), spie latten bewaard . .Nee dat was het niet. Daarna getekend, met rietpen, met grafiet potlood, met houtskool. Door te tekenen kan je wat sluimert in je kop wakker maken.
[picture]

Er zat een ogenblikkelijkheid in. En tegelijk een 'opkomen', een verschijnen. Hoe kon dit schilderij zo 'gelukt' zijn? Geschilderd na die kranten schilderijen?

Daar over peinsde ik later. Hoe kan dat? Er lijkt een analogie met een idee van Freud en zijn'dagrest'. De dagrest bij Freud werkt door in de droom op voorwaarde dat het om eigen belevenis gaat. Die eigen belevenis was een belevenis nog uit New York. Die zat nog in mijn kop en moest nog verwerkt.

//

Maar nee, Ik moest eerst vinden wat me opviel bij die beleving. De figuren die ik in de USA op de autoweg zag, rezen op uit een horizon! Dat was het. Uit een scheidslijn tussen hemel en aarde. Dat beeld dat ik opving , die impressie wás een belevenis. Waarvan ik eerst de lokatie moest vast stellen .

Maar er was een indruk die zich met die 'autoweg' impressie vermengde. Ik was met mijn herinnering verder achteruit in de tijd gegaan, vlak vóór mijn verblijf in Washington DC. Herinnering die door de vele belevenissen in de USA op de achtergrond geraakt was maar bij het schilderen weer te voorschijn kwam. Ik zat voor de tweede keer op de VA en werkte op de repro afdeling. Experimenteerde met de zeefdruktechniek. Kleur, vorm, tekst. Altijd was daar Robert Pot. Verdere collega's Thomas Rajlich, Maritza die op behoedzame wijze composities met vierkanten maakte en Victor een Portugees die revolutionaire affiches maakte. Een impressie van de actieve werking van het licht binnen in een repro camera voegde zich toe aan die 'autoweg' impressie . Dat kan schilderen voor je doen. Via een auto en via een camera kun je tot een schilderij komen dat voor mij het begin van iets nieuws was.