|
|
|
1961- 1968 Groningen Ademtocht of stemweg. Vanaf 2015. Stuk toegevoegd in 2020. Manieren van uitspreken. |
|
|
Tijdens mijn studietijd merkte ik dat ik een onhandig spreker was.
Daarom juist was ik nieuwsgierig hoe dat spreken en uitspreken precies in zijn werk ging.
|
|
Bij het vak fonetiek keek ik vaak naar het plaatje van een doorsnede mond en keelgat. Voor de spiegel volgde je wat je op dat plaatje zag. Er was de tong die in de weg leek te zitten. Toch had je die nodig om klinkers en medeklinkers maken. Bij klinkers ging de lucht min of meere vrijelijk van je longen naar buiten. Bij medeklinkers wordt de lucht ergen in de mond tegengehouden. Beiden zijn klanken.
|
|
|
waar precies wordt er uitgesproken?
|
|
Je hoorde en je zag dat de stand van de tong tegen het verhemelte anders klinkende consonanten voortbracht dan de stand van de tong tegen de tanden.
waar de tong zich plaatste was belangrijk. Je tong kon tegen het zachte verhemelte (achterin) aankomen, je tong kon tegen het harde verhemelte (voor in) aankomen, tegen de tanden. Je kreeg 2 heel verschillende klanken.
|
|
Maar het ging er niet alleen om op welke plaats de klank geproduceerd werd maar ook hoe ze werd geproduceerd.
|
|
Bij de [p] wordt de lucht eerst vastgehouden, stop. Daarna opeens losgelaten. Een 'exploderende' klank.
|
|
Bij de [f] passeert de lucht tussen de lippen door met wrijving. Een wrijfklank. Maar de [v] heeft een andersoortige klank. Zachter. Bij de productie er van wordt lucht toegevoegd. |
|
|
Dat waren mede klinkers. Klinkers mochten vrij door! Maar de mond kan wel een klein of een groot rondje maken. Ze fungeert dan als een soort diafragma. Die vernauwing/verwijding geeft een andere klank . Ah, oh. |
|
|
Dit alles komt me bekend voor: Vrije doorgang, soorten doorgang, verboden verder te gaan. Er is een waar en hoe van het figuur. Het ontstaan van geluid en stem lijkt te werken zoals mijn doorlatende en tegenhoudende lichten...Een zelfde patroon.
|
|
Want er was meer. En je kwam er vanzelf achter.. Er was sprake van een weg, een 'stem' weg .
Je adem legt een weg af via luchtpijp, keel, stembanden met als extra die ruimte tussen die stembanden, de stemspleet. Je adem die niets anders is dan lucht, begint te schommelen, geluid te maken.
Via mondholte en tongmassa, krijgt geluid verder vorm. Wordt stem.. |
|
Aan het eind van de tocht hoor je de klank van eigen stem. Ze komt uit je lichaam en vervolgt haar weg. |
|
|
|
En net zoals er een eerst onbewaakte innerlijke beeldvorming bestaat, is er in het begin van die stemweg een nog door het onbewuste aangedreven stemgeluid. (Sieb Nooteboom, Universiteit Utrecht)
|
|
|
Aiuaie en cmmnct
|
|
|
//
|
|
|
Het licht gaat een omgekeerde weg. Het komt niet uit me, het is geen expressie zoals de stem. Het komt naar me toe. Ik krijg een impressie.
|
|
|
Een weerkaatsing. Waar komt het licht vandaan? Het weerkaatst van objecten die 'te kennen' zijn. Maar die je nog niet kent. Of slechts gedeeltelijk. Ze weerkaatst van een scherm af bijvoorbeeld en projecteert filmbeelden.
|
|
|
Geschommel van de luchtdruk bereikt het oor
|
|
Electromagnetische getril bereikt het oog
|
|
|
|
lucht
|
|
|
licht
|
|
|
Wat hebben beeld en stem gemeen? Bij beiden gaat het er om hoe ze geproduceerd worden en op welke plaats. Ze volgen allebeide een weg. Ze kunnen zonder elkaar, maar ook met elkaar. |
|
Zonder stem of wat daar voor in de plaats mag staan
kan die raadselachtige empathie tussen mens en filmbeeld niet plaats vinden. En kan je haar ook geen gestalte geven.
|
|
In film zijn geluid en beeld een paar.
|
|
|
//
|
|
|
Een oude notitie
|
|
|
Wegdelen
|
|
|
De ah de oh song
|
|
De ah de oh song Engels. Vertaling Margaret Gilroy
|
|
Kantoorheiligen
|
|
2015 Laatste stuk veranderd 22-3-20 |
|
//
|
|
Lucht is hier het hoognodige gasmengsel van zuurstof en stikstof dat in de vorm van adem energie levert.
|
|
//
|
|
Mondholte: op de rug van de tong liggen de papillen. Smaak. |
