picture
picture
V o o r b l a d

Haarlem 1955 Boekenkast opgeschreven 2015/16

Vaak zat ik in het studeerkamertje waar mijn vader bijles gaf. Meestal zag ik daar alleen de ruggen van meester en leerling. De kamer was aan alle kanten van boekenkasten voorzien. Ik zat op een poef achteraan vlak bij de deur en had een prachtig overzicht. Rechts van mij stond een kast waarin ik vanaf mijn twaalfde in grasduinde. Het waren zijn liefhebberijboeken. Ik las, maar vooral keek, de teksten waren nog te moeilijk.

Er waren veel boeken met politieke karikaturen, het ging vaak over de tijd tussen de twee wereldoorlogen. Één er van was van Albert Hahn.

Één karikatuur is me vooral bij gebleven. Ze ging over de relatie Nederland-Duitsland in die tijd. Een Hollandse in gesprek met een Duitser. Er werden twee personen afgebeeld. Een vrouw die niet alleen een Nederlandse boerin voorstelde maar ook het land 'Nederland' . Een Duitser met Lederhosen en een pijp die niet alleen een Duitser voorstelde maar ook een heel groot ander land, 'Duitsland'.

De prent deed me vaag aanvoelen dat er bij het verbeelden afstanden moesten worden afgelegd en dat een beeld "diepte" had. En een ander soort diepte dan de gewone diepte in straat of huis. Een verband leggen tussen twee landen door middel van het afbeelden van 'mensen' leek een extra ruimte op te leveren. Een beeld kon meer "bevatten" dan wat het op het eerste gezicht gaf. Het kon twee dingen tegelijk betekenen, het plaatje zelf, waarop twee personen werden afgebeeld, zei het al. Een paar met onzichtbare draden verbonden met een ander paar. Je kon die twee voorstellingenn in vlakken neerzetten en als je die twee vlakken dan verbond met lijnen dan kreeg je een 'aquarium'. Ik sjouwde trots met de tekening rond.

Net als bij Albert Heyn lagen de boeken die mijn vader het minst op prijs stelde op de laagste schap. Hij schreef met een kollega schoolboekenover economie. Daar kon ik in zithouding gemakkelijk bij. Ik bewonderde de pictogrammen, de eenvoudige kleuren, de diagrammen met hun in en uit pijlen.

Boekenkast 2

Boekenkast 3