picture
picture
zat

Boekenkast 3   STADSPOORTEN

Den Haag, waarnemingen tijdens een later verblijf in het ouderlijk huis. Nog in de negentiger jaren.

Opnieuw het Panofski boek. Opgeschreven 2021.

Periode Late Middeleeuwen, Vroege Renaissance. Titiaan.

Het spreekt vanzelf dat ik toen niet meer naar het kaft van dat boekje ging kijken (boekenkast 2), maar het ook daadwerkelijk open sloeg en keek naar wat er nu eigenlijk in stond. Het bestudeerde, er door heen bladerde en plaatjes keek.

Maar ook, maar ook wat, wat? Ik laat nu al de andere afbeeldingen even achterwege. Zelfs een reproductie van een prachtig schilderij van Titiaan laat ik schieten. Wat ik zag waren gravures, die met eigen werk te maken hadden. Het is belangrijk te weten dat het bij de volgende afbeeldingen het om een allegorie van de tijd gaat.
[picture]

Een vette slang - of is het een draak - met de kop naar beneden. Die zijn lijf in een spiraal omhoog werkt en die op de laatste en breedste kring van zijn lichaam vlak bij de staart drie dierenkoppen met elkaar verbindt.

Ik zag Cupido's in de vier hoeken van de afbeelding-, een landschap, een stadspoort, huizen daarachter en rechts een losse arm die met zijn hand tot aan het midden van het plaatje uit de wolken steekt om het bizarre geheel stevig vast te houden. Twee monumentale pilaren omlijsten het tafereel, aanduiding dat het gaat om toegang tot iets heiligs. Zie de titelbladen van oude bijbelboeken. Maar het was de stadspoort in de verte waar mijn blik aan bleef haken.

Er was een variant op dit plaatje. Ach, wat een verschil. Een ruimtelijke versie. Het kwam uit het Neo-Platonische gedachtengoed.
[picture]

Die lange arm van het eerste plaatje bleek dit keer aan een lichaam vast te zitten. Maar het was niet de arm van God maar die van god Serapis, een mengvorm* tussen Zeus en Osiris-Apis. In de tekening wordt verwezen naar de laatste resten van die beschaving, vijfde eeuw na Christus waarin nog hiëroglyphen werden bestudeerd.

Een egyptische god vereerd in Egypte Griekenland en Rome. Hij leek te zwerven. Het was een tijdperk waarin drie beschavingen elkaar kruisten. Wat nam de goedmoedige godheid met een schepel op zijn hoofd bij de hand? Wat was zijn gezelschap? Weer die drie koppen en de slang die ze bijelkaar bindt. Bij het bekijken van dit tweede plaatje begreep ik het. De godheid volgde een weg en werd begeleid door een soort APPARAAT. Het apparaat zag er handzaam uit. In tegenstelling tot het eerste apparaat, dat er afschrikwekkend uit zag. Toch zag ik, en daar was ik blij om, rechts, ook een stadspoort. Primitiever van bouw.

Waarom was ik blij bij het zien van die stadspoorten? Nog blijer dan met de godheid begeleid door die vriendelijke wezens?

Er was een raakpunt met eigen werk! Waar ging dat over?

Over elektrisch licht en zijn opdeling in gekleurde lichten. Ik had een reeks van vier lichten uitgekozen die zich in een stadsomgeving manifesteerden en daar transformaties uitvoerden..Zwervende en staande lichten. Ze waren mijn instrumentarium. Ze hadden me een hele reeks nieuwe figuren opgeleverd. Metaforen. Die verstoppen en tegelijk verklaren. Maar die werkzaam waren. Uitleggerigheid vermindert het raadsel. Het geheimzinnige van een gemeenschap, een maatschappij. En niet te vergeten (!) als overkoepelend thema de tijd. Binnen die stadspoorten.

Met die stadspoorten kon ik een onmiddelijke verbinding maken. Ik liet al vast grote reproducties van de plaatjes maken en had foamboard gekocht om ze op te plakken. In het geval dat ik mocht optreden.

Maar er was een incident geweest. Ik zag mijn 'spullen' in het museum hangen.

Ik had een leraar uit het conservatorium geholpen zijn boek uit te geven. Zijn manuscript bij een uitgever aanbevolen. Ik kreeg het gedaan. Ik had hem wat over mijn werk verteld en een paar bladen laten zien. Zonder overleg met degene ( ondergetekende ) die de bron was, had hij mijn werk doorgegeven. De werken van de leerlingen 'leken' te veel op combinaties die ik al gebruikte. Ik was ontzet. Mijn naam er bij zou het probleem opgelost hebben.

Het was een vreselijke ervaring en ik moest wel reageren. Ik was maar een eenvoudige poorter en vroeg om mijn rechten.

Gevolg: ik had opeens geen tijd meer voor zaken die me werkelijk aangingen: de 'stadspoort' en mijn verkeerslichten (lokatie kruisingsvlak) die mijns inziens vermenigvuldigingen van de stadspoort waren. De eerst volgende performance was te na bij. Alleen de titel van de geplande performance heb ik overgeheveld naar de vierde performance. Na die fysieke en geestelijke inspanning van het maken van satiren kon ik de energie niet zo snel opbrengen. Er waren andere zaken die aandacht vroegen.*

Dat aanbevelen aan een uitgever kost tijd. Satiren maken kost ook tijd. Die tijd werd van mij gestolen.

Bij deze alsnog in 2021.

Hier en daar bijgewerkt, laatste alinea en randversiering toegevoegd. 2023.

//

Toegevoegd Pas later ver na mijn verhuizing van New York naar Nederland zag ik dat Serapis op elegante wijze een stok meedroeg. Met een lint er om heen. Het was de boodschappers staf. Hij trok daarmee al zwervend een lijn.

[picture]

                                 Jan Noordhoek heeft de satiren voor mij opgezegd.

//

*Het probleem van de vele betekenissen met de daarbij horende interpretatie deliria.

*Een vette slang - of is het een draak - met de kop naar beneden... parallelle werelden:
[picture]

                                                                    het WIFI teken

De huid van de slang die hij om de zoveel tijd afwerpt. Transparante omhulsels die hun geschubde slangenvorm trouw volgden. Ze lagen te glinsteren in de struiken in de omgeving van het oude Rome. Stereo foto's. Net zoals bij de foto's die wij maken, zat het levende beestje er niet meer in.

Boekenkast 1

Boekenkast 2

go to top
å