Braille

	Bangkok 1970-1974 Opgeschreven vanaf 2011
	Schok van alle zintuigen. Het Verre Oosten. Oorlog . De B-52 bommenwerpers die zo hoog boven je vlogen, dat ze stilstonden. Zich markeerden op het blauw van de lucht. Krammen die de wonden die nog gemaakt moesten worden, gingen hechten.
	Soi Tien Sien, afslag van Thanon Sathorn
	In de Soi staat een hoge palm een 'Travellers Tree" die één kant op wijst.
	Prikpen en lei. Stylus and slate.

	Begin zeventiger jaren. Twee leerlingen van de blindenschool komen elke week thuis om bijles in de Franse Taal te krijgen. Twee jaar lang.
	Je 'schrijft' met een prikpen en een metalen lei of slate. Die lei bestaat uit twee langwerpige bladen. Van metaal of plastic. Een scharnier verbindt de twee. Het eerste blad geeft greep aan de prikpen door middel van rijen langwerpige kleine vensters in rechthoekvorm. De gerasterde bovenplaat. Het tweede blad heeft een harde onderplaat en inkepingen die meer op 'depressies' lijken, een heel klein beetje hol. Een soort sjabloon of voorbeeld. Ze zijn samen met de prikpen de geleiders van het hele proces.
	Een dik vezelachtig papier wordt tussen de bladen geschoven en vast geklemd. Daarin worden de puntjes geprikt. Puntjes? Nee! Putjes, holle uitstulpsels! Hé, hó, er is sprake van produceren.
	De prikpen gaat van rechts naar links. Je hebt te maken mat de achterkant van de bladzij. De negatieve kant. Mijn leerlingen schrijven 'achterom' en in spiegelbeeld.
	De code bestaat uit een combinatie van putjes die bolletjes gaan worden. Steeds er die harde onderplaat dat patroon van 6 'depressies' waaruit combinaties gekozen worden.
	Na het inprikken van de codes wordt het papier omgedraaid. Er wordt uitgelezen op de voorkant van het papier. De positieve kant. Mijn leerling leest nu van links naar rechts.
	Die holle prikpunten zijn door druk van de prikpen of stylus en het meegeven van het papier bolletjes geworden! Hij glijdt snel over de combinaties heen met de vinger. Hij voelt, hij leest! Hij glimlacht.
	Wat hebben die holletjes en bolletjes van het brailleschrift eind jaren zestig met mijn latere werk als beeldend kunstenaar te maken? Het hielp bij het selectieproces van wat wel en wat niet. Maar op dat moment: het meevoelen van heel kleine verschillen in afstand en tijd..
	Er was bovendien dat handgebaar van het steeds maar omdraaien van het papier dat me bij bleef. Ik leek een bedrijfje voor te zitten.
	......Het viel op dat ik continu sprak. Alsof ik iets wilde invullen dat er niet was. Ik kon hen niets laten zien. Ik zei vaak you see, you see? En dan lachten ze wat.
	Een mens werkt graag met eigen bagage ook al is het in andere vorm.
	Die putjes die je in het papier prikt, waren elementen, kleinste eenheden. Het beeldscherm van de computer kent ook kleinste eenheden. Pixels of plaatjes elementen. Ze zijn vierkant en elke pixel heeft op het scherm een precies bepaalde plaats.

	Een pad afleggen.
	Het gebeurde dat één van de leerlingen bloedend bij me aan kwam. Dit was de eerste keer dat hij zich aanmeldde. Niet altijd brachten zij het er in het drukke verkeer heelhuids af. Die tocht van A naar B met al zijn obstakels deed me nadenken over de weg die hij tastend aflegden naar zijn doel, mijn houten huis in Soi Tien Sien.
	Op zijn pad kwam hij het één na het ander, achter elkaar tegen, in de tijd. Die tastzin zo tegengesteld aan het visuele zintuig, waarmee je alles in één keer maar van een afstand ziet. Een pad afleggen.....maar dat doen de ogen ook. Ze leggen met de snelheid van het licht een pad af naar hun object. Ach nee, het object, een afschijnsel daarvan, legt een pad af naar de ogen. En vandaar naar een deel van het zenuwstelsel. 'De blik'. Bij hem gingen er prikkels naar een heel ander deel van dat zenuwstelsel.
	De tocht van Lloyd. Een virtuele film camera is nodig om, al achteruitlopend, de voortgang de 'footage' van het gereflecteerde licht dat van mijn huis - in dit geval van mijn adres - af kwam, te registreren. De leerling die na ontvangst van dat begeerde adres - wonderbaarlijk genoeg omgezet in braille schrift - daarop in omgekeerde richting, zo goed en zo kwaad als hij kon, naar mij toe wilde komen. Vervolgens zou die zelfde camera hem filmen. Hoe hij uit zijn huis vertrok. Vanuit een heel andere wijk. En eerst de bushalte zou zoeken, zou moeten overstappen en met de vertraging van al dat zoeken en overstappen ook nog tegen iets hards en scherps op zou botsen en ten slotte met een bloedende knie aan zou komen. Bij mij die, niet begrijpend, blind, verwijtend vroeg waarom hij zo laat was...Die camera zou dat ook filmen.
	//
	Die prikpen en lei was mijn eerste apparaat. Het werkt zonder daglicht of elektriciteit. De tastzin alleen wordt beoefend. Braille of nachtschrift. Alle kijkapparaten beginnen met voelen, aan de knoppen zitten, aan de ringen draaien. Daarna pas met verstandelijk kijken..
	L's lievelingslied was Bridge over Troubled Water van Simon & Garfunkel
	De Code (rollover) ± 2000 NY
	Fingerspitzengefühl
	Touch as interval
	//
	In die tijd was 'Penser avec les mains' het motto. Denis de Rougemont.
	//
	Een ruimer verband zoeken.
	Braille 2